ورود کاربر
در دنیای پیچیده و پویای رمزارزها، استکینگ به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی و اساسی برای فهم بهتر اکوسیستم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) و شبکه‌های بلاکچین مطرح است.
استکینگ، که گاهی اوقات به عنوان یکی از روش‌های کسب درآمد منفعل در دنیای دیجیتال شناخته می‌شود، فرصت‌های جدیدی را برای دارندگان رمزارز فراهم می‌آورد تا از دارایی‌های خود به نحو احسن استفاده کنند.
این مقاله به بررسی عمیق‌تر استکینگ، مزایای آن، روش‌های مختلف و ریسک‌های مرتبط می‌پردازد و در نهایت، چشم‌انداز آینده‌ی استکینگ را در صنعت رمزارزها مورد تحلیل قرار می‌دهد. با ما همراه باشید تا دریابیم چگونه استکینگ می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در تکامل شبکه‌های بلاکچین و تقویت اقتصاد دیجیتال ایفا کند.
استکینگ (Staking) در دنیای رمزارزها به چه معناست؟
استکینگ در دنیای رمزارزها به فرآیندی گفته می‌شود که در آن دارندگان رمزارزها توکن‌های خود را در یک کیف پول دیجیتالی قفل می‌کنند تا به عنوان بخشی از فرآیند اجماع شبکه عمل کنند و در ازای آن پاداش دریافت کنند. این کار به افزایش امنیت شبکه و تثبیت عملیات آن کمک میکند.
کاربران با استیک کردن رمزارزهای خود، در واقع توکن‌های خود را به عنوان بخشی از مکانیزم اثبات سهام (Proof of Stake – PoS) به کار می‌برند. این امر به آنها امکان می‌دهد تا بدون نیاز به مصرف انرژی زیاد مانند مکانیزم اثبات کار (Proof of Work – PoW)، در فرآیند تصمیم‌گیری شبکه شرکت کنند و پاداش‌هایی به صورت رمزارز جدید یا بهره دریافت کنند. این پاداش‌ها معمولاً بر اساس میزان رمزارز استیک شده و مدت زمان قفل‌شدگی آنها تعیین می‌شود.
معرفی انواع مختلف استیکینگ
در دنیای رمزارزها، استیکینگ به روش‌های متفاوتی انجام می‌شود که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارند، در ادامه به بررسی چند نمونه از آنها می‌پردازیم:
- استیکینگ فردی (Solo Staking): در این روش، فرد به تنهایی و بدون کمک دیگران، رمزارزهای خود را استیک میکند. این نیازمند داشتن تعداد زیادی از رمزارزها و دانش فنی برای نگهداری و مدیریت آنها است.
- استخرهای استیکینگ (Staking Pools): استخرهای استیکینگ به افرادی که تعداد کمتری رمزارز دارند اجازه می‌دهند تا با سایرین همکاری کنند و رمزارزهای خود را متحد کنند تا به صورت جمعی استیک شوند و پاداش‌ها را به اشتراک بگذارند.
- استیکینگ نمایندگی (Delegated Staking): در این مدل، دارندگان رمزارز می‌توانند توکن‌های خود را به یک نماینده یا والیدیتور اعتماد کنند تا به نام آنها استیک کند و در ازای آن بخشی از پاداش‌ها را دریافت کنند.
- استیکینگ با قراردادهای هوشمند (Smart Contract Staking): بعضی از شبکه‌های بلاکچین امکان استیکینگ از طریق قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کنند که این امر امنیت بیشتری را برای فرآیند استیکینگ به ارمغان می‌آورد.
- استیکینگ مبتنی بر سخت‌افزار (Hardware-based Staking): این روش از دستگاه‌های سخت‌افزاری مخصوصی مانند والت‌های سخت‌افزاری برای استیکینگ استفاده میکند که امنیت کلیدهای خصوصی را تضمین میکند.
- استیکینگ مبتنی بر خدمات (Service-based Staking): برخی شرکت‌ها و پلتفرم‌ها خدمات استیکینگ را به عنوان بخشی از خدمات خود ارائه می‌دهند که این امکان را به کاربران می‌دهد تا بدون نیاز به دانش فنی پیچیده، در پاداش‌های استیکینگ شرکت کنند.
این‌ها تنها چند نمونه از انواع استیکینگ هستند که در دنیای رمزارزها مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب روش مناسب بستگی به شرایط و نیازهای هر فرد دارد.
مزایای استیکینگ در رمزارزها
استیکینگ در رمزارزها مزایای متعددی دارد که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران جذاب باشد، این روش بیشتر برای افرادی که تمایل به ریسک کمتری دارند مناسب است. در زیر چند مورد از مزایا استیکینگ آمده است:
1.کسب سود منفعل:
استیکینگ روشی برای کسب سود منفعل از رمزارزهای شما است. بدون نیاز به انجام کار خاصی، می‌توانید پاداشی را به طور منظم دریافت کنید. میزان پاداش دریافتی به عوامل مختلفی مانند مقدار رمزارز استیک شده، مدت زمان استیک و نرخ پاداش بلاک چین بستگی دارد.
2. افزایش امنیت شبکه:
استیکینگ به افزایش امنیت شبکه بلاک چین کمک میکند. با قفل شدن رمزارزها، کاربران انگیزه بیشتری برای تأمین امنیت شبکه و جلوگیری از حملات مخرب پیدا می‌کنند.
3. کمک به تمرکززدایی:
استیکینگ به تمرکززدایی بیشتر شبکه بلاک چین کمک میکند. در سیستم‌های اثبات کار، قدرت استخراج در دست تعداد محدودی از افراد با تجهیزات گران‌قیمت است. اما در سیستم‌های اثبات سهام، هرکسی که رمزارز داشته باشد می‌تواند در فرآیند استیکینگ و تأمین امنیت شبکه مشارکت کند.
4. مزایای دیگر:
- مقرون به صرفه بودن: استیکینگ در مقایسه با ماینینگ، به تجهیزات گران‌قیمت و مصرف برق بالا نیاز ندارد.
- دسترسی آسان: استیکینگ از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال، کیف پول‌های رمزارز و پلتفرم‌های استیکینگ به راحتی قابل انجام است.
- پایداری: استیکینگ در مقایسه با ماینینگ، روشی پایدارتر برای تأمین امنیت شبکه بلاک چین است.
مقایسه استیکینگ با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری در رمزارزها
استیکینگ در مقایسه با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری در رمزارزها مانند معامله‌گری یا ییلد فارمینگ، مزایا و معایبی دارد. در مقایسه با معامله‌گری، استیکینگ ریسک کمتری دارد و نیاز به دانش و تخصص کمتری دارد. اما سود آن نیز به طور کلی پایین‌تر است.
در مقایسه با ییلد فارمینگ، استیکینگ ریسک کمتری دارد و احتمال ضرر دائمی در آن وجود ندارد. اما سود ییلد فارمینگ می‌تواند به طور قابل توجهی بیشتر از استیکینگ باشد. انتخاب روش مناسب برای سرمایه‌گذاری در رمزارزها به عوامل مختلفی مانند ریسک‌پذیری، دانش و تخصص و اهداف سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد.
در مقایسه با ماینینگ، استیکینگ مصرف انرژی کمتری نسبت به ماینینگ دارد و از این رو، محیط‌زیست‌دوست‌تر است. ماینینگ نیاز به سخت‌افزار قدرتمند دارد، در حالی که استیکینگ می‌تواند با کیف پول دیجیتالی انجام شود. پاداش‌های ماینینگ بر اساس قدرت پردازشی است، اما پاداش‌های استیکینگ بر اساس میزان و مدت زمان رمزارزهای قفل شده تعیین می‌شود.
در مقایسه با سرمایه‌گذاری در ICO/IEO/IDO، استیکینگ در رمزارزهای موجود انجام می‌شود، در حالی که سرمایه‌گذاری در ICO/IEO/IDO به معنای خرید توکن‌های جدید قبل از عرضه عمومی است. ریسک سرمایه‌گذاری در ICO/IEO/IDO معمولاً بالاتر است زیرا پروژه‌ها ممکن است به موفقیت نرسند، اما استیکینگ در شبکه‌هایی که قبلاً اثبات شده‌اند انجام می‌شود.
در مقایسه با نگهداری طولانی‌مدت (HODLing)، استیکینگ فعال‌تر از نگهداری طولانی‌مدت است زیرا در استیکینگ، رمزارزها برای کسب پاداش قفل می‌شوند. نگهداری طولانی‌مدت ممکن است باعث کسب سود بیشتر در طولانی‌مدت شود، اما استیکینگ درآمد منفعل مداوم فراهم میکند.
هر روش سرمایه‌گذاری مزایا و معایب خاص خود را دارد و انتخاب روش مناسب بستگی به استراتژی و اهداف مالی هر فرد دارد. استیکینگ می‌تواند گزینه‌ای عالی برای کسانی باشد که به دنبال کسب درآمد منفعل و کمک به امنیت و تمرکززدایی شبکه‌های بلاکچین هستند.
نحوه استیکینگ رمزارزها
همانند هر فعالیت سرمایه‌گذاری دیگری، استیکینگ رمزارزها نیازمند بررسی دقیق و شناخت بهتر می‌باشد. قبل از استیکینگ رمزارزها، بهتر است تحقیق کافی درباره رمزارز، پلتفرم استیکینگ و شرایط بازار را انجام دهید و در صورت نیاز، نظر یک مشاور مالی حرفه‌ای را جویا شوید. در زیر، گام‌های عملی برای استیکینگ رمزارزها را توضیح می‌دهیم:
- انتخاب رمزارز مناسب: ابتدا باید رمزارزی را که می‌خواهید استیکینگ کنید، انتخاب کنید. در این مرحله، باید به عواملی مانند میزان بازدهی استیکینگ، امنیت شبکه، توسعه قابلیت‌ها و توانایی رمزارز برای استفاده در پلتفرم‌های استیکینگ توجه کنید.
- انتخاب پلتفرم استیکینگ: بعد از انتخاب رمزارز، باید یک پلتفرم استیکینگ مناسب را انتخاب کنید. این پلتفرم‌ها به شما امکان می‌دهند رمزارزهای خود را قفل کنید و در شبکه بلاکچین به عنوان وثیقه فعالیت کنید. برخی از معروف‌ترین پلتفرم‌های استیکینگ عبارتند از: Ethereum 2.0 (برای استیکینگ اتریوم)، Binance Staking (برای استیکینگ رمزارزهای بایننس) و Tezos (برای استیکینگ تزوس).
- انتقال رمزارزها به پلتفرم استیکینگ: پس از انتخاب پلتفرم استیکینگ، باید رمزارزهای خود را به آن پلتفرم انتقال دهید. این انتقال معمولاً از طریق یک تراکنش روی شبکه بلاکچین رمزارز انجام می‌شود. پلتفرم استیکینگ معمولاً آدرس کیف پولی را ارائه می‌دهد که باید رمزارز خود را به آن آدرس انتقال دهید.
- قفل کردن رمزارزها: پس از انتقال رمزارزها به پلتفرم استیکینگ، باید آنها را قفل کنید. این فرایند به معنای قرار دادن رمزارزهای خود در یک قرارداد هوشمند است که آنها را به عنوان وثیقه در شبکه بلاکچین استفاده میکند.
- دریافت پاداش بلاک: به عنواین که رمزارزهایتان را قفل کرده‌اید و در شبکه بلاکچین فعالیت می‌کنید، شما به عنوان جزء شبکه به فرایند تولید بلاک‌ها کمک می‌کنید. به عنوان پاداش، شما بلاک‌های جدیدی را که تولید می‌شوند دریافت می‌کنید. این پاداش‌ها معمولاً به صورت رمزارز شبکه (مانند اتریوم در مورد Ethereum) به شما پرداخت می‌شود. مقدار پاداش بلاک ممکن است بر اساس تعداد رمزارزهایی که قفل کرده‌اید و زمانی که آنها قفل شده‌اند، متغیر باشد.
- نرخ سود: نرخ سود (APY – Annual Percentage Yield) نشان می‌دهد که با استیکینگ رمزارزها چقدر سود می‌توانید کسب کنید. این نرخ معمولاً به صورت درصدی بیان می‌شود و بستگی به پلتفرم استیکینگ و رمزارز مورد استفاده دارد. نرخ سود ممکن است متغیر باشد و تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند تقاضا و عرضه رمزارز، میزان ریسک و شرایط بازار قرار بگیرد.
دارایی‌های استخر استیکینگ (Staking Pool)
استخرهای استیکینگ (Staking Pools) سازوکارهایی هستند که به کاربران اجازه می‌دهند تا رمزارزهای خود را با دیگران تجمیع کرده و به صورت جمعی استیک کنند. این روش برای افرادی که نمی‌توانند به تنهایی تعداد زیادی رمزارز را استیک کنند یا نمی‌خواهند به صورت مستقل درگیر فرآیند استیکینگ شوند، مفید است. در ادامه، به برخی از ویژگی‌های کلیدی دارایی‌های استخر استیکینگ می‌پردازیم:
- تجمیع منابع: کاربران با سرمایه‌گذاری رمزارزهای خود در استخر استیکینگ، منابع خود را با دیگران تجمیع می‌کنند تا شانس بیشتری برای کسب پاداش‌های استیکینگ داشته باشند.
- کاهش نیاز به سرمایه اولیه: استخرهای استیکینگ به کاربران اجازه می‌دهند با سرمایه کمتری نسبت به استیکینگ فردی، در فرآیند استیکینگ شرکت کنند.
- کاهش پیچیدگی فنی: با استفاده از استخرهای استیکینگ، کاربران نیازی به دانش فنی گسترده برای مدیریت فرآیند استیکینگ ندارند، زیرا این کار توسط مدیران استخر انجام می‌شود.
- پاداش‌های منظم: استخرهای استیکینگ معمولاً پاداش‌های منظم‌تری نسبت به استیکینگ فردی ارائه می‌دهند، زیرا شانس بیشتری برای تأیید بلاک‌ها دارند.
- توزیع پاداش: پاداش‌های کسب شده در استخر استیکینگ بر اساس میزان سهم هر فرد از کل رمزارزهای استیک شده در استخر توزیع می‌شوند.
- انعطاف‌پذیری: برخی از استخرهای استیکینگ امکان برداشت سرمایه در هر زمان را فراهم می‌کنند، اگرچه ممکن است دوره‌های قفل شدن معینی وجود داشته باشد.
ریسک‌های استیکینگ
استیکینگ رمزارزها، همانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگری، با ریسک‌های خاص خود همراه است. در اینجا به برخی از این ریسک‌ها و راهکارهایی برای کاهش آنها می‌پردازیم:
ریسک نقدینگی: استیکینگ ممکن است شامل دوره‌های قفل شدن باشد که در آن نمی‌توان رمزارزها را فروخت یا مبادله کرد. این می‌تواند در صورت نیاز به دسترسی سریع به نقدینگی، محدودیت ایجاد کند. برای کاهش این ریسک، می‌توانید تنها بخشی از دارایی‌های خود را استیک کنید و مابقی را در دسترس نگه دارید.
ریسک بلاک شدن: در صورتی که شبکه تصمیم به تغییر پروتکل یا به‌روزرسانی‌های اساسی بگیرد، ممکن است رمزارزهای استیک شده برای مدتی قابل دسترس نباشند. مطالعه دقیق شرایط و قوانین استیکینگ در هر پلتفرم و انتخاب پلتفرم‌هایی با سابقه قابل اعتماد می‌تواند به کاهش این ریسک کمک کند.
ریسک نوسانات قیمت: قیمت رمزارزها می‌تواند به شدت نوسان داشته باشد، و این نوسانات می‌تواند ارزش دارایی‌های استیک شده را کاهش دهد. تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و استیکینگ در رمزارزهایی با نوسان کمتر می‌تواند به کاهش این ریسک کمک کند.
ریسک عملکرد: ممکن است استخر استیکینگ یا والیدیتوری که انتخاب کرده‌اید، عملکرد ضعیفی داشته باشد و پاداش‌های کمتری نسبت به انتظارات دریافت کنید. انتخاب استخرهای استیکینگ با سابقه عملکرد خوب و بررسی دقیق شرایط و مقررات آنها می‌تواند به کاهش این ریسک کمک کند.
ریسک امنیتی: هک شدن پلتفرم‌های استیکینگ یا کیف پول‌های دیجیتالی می‌تواند منجر به از دست رفتن دارایی‌های استیک شده شود.استفاده از کیف پول‌های سخت‌افزاری و پلتفرم‌هایی با امنیت بالا و همچنین فعال‌سازی تمامی تدابیر امنیتی مانند تأیید دو مرحله‌ای می‌تواند به کاهش این ریسک کمک کند.
به یاد داشته باشید که هیچ راهکاری نمی‌تواند تمامی ریسک‌ها را به طور کامل حذف کند، اما با برنامه‌ریزی دقیق و اتخاذ تدابیر احتیاطی مناسب، می‌توانید ریسک‌های مرتبط با استیکینگ را به حداقل برسانید. همیشه قبل از سرمایه‌گذاری، به خوبی تحقیق کنید و از میزان ریسکی که مایل به پذیرش آن هستید آگاه باشید.
گواه اثبات سهام (POS) چیست و چه ارتباطی با استیکینگ دارد؟
گواه اثبات سهام (Proof of Stake یا PoS) یک الگوریتم اجماع در شبکه‌های بلاک چین است که به جای استفاده از قدرت محاسباتی (مانند الگوریتم گواه اثبات کار یا PoW)، از سهام‌گذاری رمزارزها برای تایید تراکنش‌ها و افزودن بلاک‌های جدید به بلاک چین استفاده میکند.
در این سیستم، اعتبارسنج‌ها (Validators) بر اساس مقدار رمزارزی که در شبکه استیک می‌کنند، انتخاب می‌شوند و احتمال انتخاب شدن آنها با افزایش مقدار رمزارز استیک شده بیشتر می‌شود.
ارتباط این الگوریتم با استیکینگ در این است که کاربران با قفل کردن رمزارزهای خود در شبکه، به عنوان بخشی از فرآیند اجماع شرکت می‌کنند و در ازای این کار، پاداش‌هایی دریافت می‌کنند.
این فرآیند به امنیت شبکه کمک میکند و در عین حال به کاربران اجازه می‌دهد تا از دارایی‌های خود درآمد انفعالی کسب کنند. به عبارت دیگر، استیکینگ روشی برای کسب درآمد از طریق شرکت در الگوریتم اجماع PoS است. این روش می‌تواند به کارآمدتر شدن شبکه بلاک چین و کاهش مصرف انرژی کمک کند.
پیشنهاد مطالعه: استخر استخراج ( استخر ماینینگ) چیست؟ آن چه باید در مورد استخر استخراج بدانید؟
معرفی برخی از رمزارزهای مناسب برای استیکینگ
برخی از رمزارزهایی که برای استیکینگ مناسب هستند و معمولاً سود خوبی را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند، این مسئله بسیار مهم است که با مطالعه و تحقیقات ابتدایی رمزارز مورد نظر را انتخاب کنید. در ادامه به معرفی برخی از رمز ارزهای مناسب می‌پردازیم:
اتریوم (ETH): با تغییر مکانیسم اجماع به PoS، اتریوم یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای استیکینگ است.
کاردانو (ADA): این رمزارز با نرخ سود استیکینگ جذاب، گزینه‌ای محبوب برای سرمایه‌گذاران است.
پولکادات (DOT): با نرخ سود استیکینگ بالا، پولکادات یکی از رمزارزهایی است که برای استیکینگ پیشنهاد می‌شود.
آوالانچ (AVAX): این رمزارز نیز با نرخ سود استیکینگ مناسب، مورد توجه قرار گرفته است.
الگورند (ALGO): الگورند با نرخ سود استیکینگ خوب و فرآیند استیکینگ ساده، گزینه‌ای مناسب است.
بایننس کوین (BNB): با پشتیبانی از صرافی بزرگ بایننس، BNB نیز برای استیکینگ پیشنهاد می‌شود.
آینده استیکینگ
آینده استیکینگ در صنعت رمزارزها بسیار روشن به نظر می‌رسد. با توجه به گزارش‌ها، بخش استیکینگ اتریوم در سال 2023 شاهد رشد و نوآوری‌های قابل توجهی بوده است.
به طور کلی، 28.7 میلیون اتریوم استیک شده که تقریباً نیمی از آن در سال 2023 اتفاق افتاده. این نشان‌دهنده افزایش علاقه و اعتماد به فرآیند استیکینگ است. در زمینه پلتفرم‌های جدید، برخی از پلتفرم‌ها نرخ‌های سود سالانه (APY) جذابی را ارائه می‌دهند که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران بسیار جذاب باشد.
نوآوری‌های حوزه استیکینگ نیز به طور مداوم در حال پیشرفت هستند. به عنوان مثال، اتریوم با به‌روزرسانی‌هایی مانند شانگهای و کاپلا، که به استیکرها اجازه می‌دهد توکن‌های خود را برداشت کنند، و همچنین با نوآوری‌هایی مانند ری‌استیکینگ توسط پروتکل ایگن‌لایر، توانسته است امنیت و انعطاف‌پذیری شبکه را افزایش دهد.
با توجه به این پیشرفت‌ها و تمایل روزافزون به استفاده از فناوری‌های مقیاس‌پذیر و ماژولار، می‌توان انتظار داشت که استیکینگ به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های صنعت رمزارزها در آینده باقی بماند و حتی رشد بیشتری را تجربه کند. این روند می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به این حوزه فراهم آورد.
جمع‌بندی
استکینگ فرآیندی است که در آن دارندگان رمزارز، با قفل کردن دارایی‌های خود در یک شبکه بلاک چین، به تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه کمک می‌کنند.
در ازای این کار، آنها پاداشی به نام سود استیکینگ دریافت می‌کنند. استیکینگ را می‌توان به عنوان نوعی سپرده‌گذاری در نظر گرفت که در آن به جای پول، رمزارز سپرده‌گذاری می‌شود و سود آن به صورت رمزارز پرداخت می‌شود.
دانستن این که استکینگ (Staking) در دنیای رمزارزها به چه معناست؟ کمک میکند بتوانید تصمیم بهتری برای اندوخته رمزارزی خود داشته باشد.
